Wat is Ergonomie Check ?
De Ergonomie Check is een lijst met alle ergonomische risico’s. Deze kan gebruikt worden in de eerste stap van de risicoanalyse ergonomie. Dat is namelijk het opsporen van ergonomische risico’s. Per taak of per functie lijst men dan op welke ergonomische risico’s aanwezig zijn. Om de risico’s meer objectief te kunnen toekennen, zijn er ook duidelijke criteria omschreven. De kracht van de Ergonomie Check ligt in zijn eenvoud om medewerkers, leidinggevenden, ontwerpers en preventieadviseurs gericht naar ergonomie te laten kijken.
Casus “Motorkabels picken”
Een orderpicker leest op zijn lijst welk type motorkabel nodig is. Hij gaat naar de gepaste bak, neemt de kabel en hangt deze vervolgens aan de juiste haak. Het opsporen van ergonomische risico’s aan de hand van de Ergonomie Check leidt dan tot volgende risico’s:
- Tillen: veelvuldig en manueel tillen
- Trekken en duwen van de kar
- Vermoeidheid: wandelafstand met vaak tillen
- Mentaal: leesbaarheid lijst en identificatie haak
In een volgende fase gaat men per risico in de diepte bekijken wat het zo belastend maakt. Het bespreken van de ergonomische risicofactoren doet men best met de medewerkers zelf. Voor het tillen is dat de frequentie (tijd), het gewicht van de kabels (intensiteit), de diepe bakken in de lengterichting en de hoge haken (houding), en de beperkte grip en voetruimte (omstandigheden). Daaruit volgen dan ook mogelijke oplossingen zoals een tilhulp, ophogen en kantelen bak, meer ruimte tussen bakken, bakken in breedte, jobrotatie,…
Casus “Stellassen”
Deze medewerkster neemt een lamp en legt deze voor haar op het stellasapparaat. Vervolgens neemt ze verschillende component en legt deze op de fitting om ze erop vast te lassen. De afgewerkte lamp wordt op de groene tray gelegd. Volgende risico’s uit de Ergonomie Check zijn op deze werkpost aanwezig:
- Repetitief werk: lichte componenten
- Zittend werken: PUR stoel
- Extreme houding: reiken naar bak met afgewerkte lampen (buiten foto)
- Mentaal: scherm geeft productiviteit aan
- Omgeving: lawaai, verlichting
Casus “inpaklijn fruit”
De operator staat aan het einde van een inpaklijn. Hij neemt de ingepakte schaaltjes met appelen van de rollenbaan en legt deze in de blauwe fruitbak. De volle bak tilt hij vervolgens op de pallet. Deze staat van laag tot hoog gevuld. De ergonomische risico’s zijn dan:
- Repetitief werken: schaaltjes in fruitbak
- Tillen: volle bak op pallet zetten
- Staand werken: in beperkte zone
- Mentaal: tempogebondenheid
De factor houding wordt in dit voorbeeld niet weerhouden als een apart risico. Dat komt omdat de houding een onderliggende risicofactor is bij het staand werken en tillen. De operator zal zich steeds draaien naar de rollenbaan toe om de schaaltjes te nemen. De houding bespreekt en analyseert men bij het staand werken. Vervolgens zal hij ook sterk buigen met de rug om de volle bak onderaan op de pallet te plaatsen ofwel hoog reiken om de bak bovenaan op de stapel te zetten. Dat komt echter aan bod bij het bespreken en het analyseren van het tillen.
Criteria Ergonomie Check
Voor elke taak kan men de ergonomische risico’s opsporen op basis van wat men ziet of het vragen aan de medewerker. Dat zal in vele gevallen goed lukken. Toch is het belangrijk dat een screening juist gebeurd voor de verdere stappen in de risicoanalyse ergonomie. Daarom worden de risico’s ook meer objectief omschreven. Deze kunnen helpen bij twijfel.
1. Tillen: >3kg
2. Trekken en duwen: rollend materieel en schuiven
3. Repetitief werk: <3kg, >10 handbewegingen/minuut
4. Verplaatsen: van mensen
5. Staand werken: ter plaatse staan binnen zone van 2m
6. Geknield werken: hurken en knielen
7. Zittend werken
8. Beeldschermwerk: >2u/dag pc
9. Vermoeiend werken: >4u/dag op de voeten, intense arbeid
10. Werken in extreme houdingen: rug en schouders, <3kg, <10x/min
- Mentaal: werkdruk, informatie en bediening
- Trillingen: >1u per dag voor voertuigen of gereedschappen
- Geluid: verstoorde spraakverstaanbaarheid of concentratie
- Verlichting: slechte leesbaarheid of zichtbaarheid
- Temperatuur: onaangename temperaturen, koude/warmte
Verdere stappen risicoanalyse ergonomie?
In de OBAMA strategie vormt het opsporen van ergonomische risico’s de eerste stap van de risicoanalyse ergonomie.
- O – Opsporen ergonomische risico’s – Ergonomie Check
- B – Bespreken risicofactoren – Focus Ergonomie
- A – Analyseren risico – Ergoscore
- M – Meten ergonomisch risico – tools
- A – Aanpakken ergonomische risico’s – TOP aanpak